گرچه انجام نافله‌ها و نمازهای مستحب، جایگاهی والا در میان امور عبادی دارند، و نقشی مؤثر در صفای جان و نورانیت دل برجای می‌گذارند. ولی از دیدگاه سعدی که از مکتب اسلام وام گرفته است، ارزش آنها هرگز به بهای احسان و خدمت به دیگران نمی‌رسد و به تعبیر خود او:
«به احسانی دلی را آسوده نمودن، برتر از هزار رکعت نماز ـ نافله ـ خواهد بود.» وی در این باره سروده است:
| شنیدم که پیری به راه حِجاز | به هر خُطوه کردی دو رکعت نماز |
چنان گرم رو در طریق خدایکه خار مغیلان نکندی ز پای
یکی‌هاتف از غیبش آواز دادکه‌‌‌ای نیک بخت مبارک نهاد
به احسانی آسوده کردن دلیبِه از اَلْف رکعت به هر منزلی
حکایت
صفوان در محضر امام صادق علیه السلام نشسته بود، ناگهان مردی از اهل مکه وارد مجلس شد و گرفتاریی که برایش پیش آمده بود، شرح داد. امام صادق علیه السلام به صفوان دستور داد:
«فورا حرکت کن و برادر ایمانی خود را در کارش یاری کن»، صفوان حرکت کرد و رفت و پس از توفیق در اصلاح کار، به نزد امام صادق علیه السلام بازگشت. چون امام علیه السلام او را دید، فرمود: بدان که همین کار به ظاهر کوچک که حاجتی از کسی برآوردی و وقت کمی‌از تو گرفت، از هفت بار طواف دور کعبه، محبوب تر و برتر است.
حکایت
مردی برای رفع گرفتاری خویش به حضور امام حسن علیه السلام آمد و از آن حضرت یاری طلبید، امام حسن علیه السلام بلافاصله کفش‌هایش را پوشید و راه افتاد. در بین راه به حسین بن علی علیه السلام رسیدند، در حالی که مشغول نماز بود. امام حسن علیه السلام به آن مرد گفت: «تو چطور از حسین علیه السلام غفلت کردی و پیش او نرفتی؟» گفت: من اول خواستم پیش او بروم و از او در کارم کمک بخواهم، ولی چون به من گفتند ایشان اعتکاف کرده و معذور است، خدمت آن حضرت نرفتم. امام حسن علیه السلام فرمود: اگر توفیق برآوردن حاجت تو برایش دست داده بود، از یک ماه اعتکاف برایش بهتر بود.
پیام متن:
| افزایش درجات انسان‌ها، در سایه تلاش برای برآوردن حوائج مردم. |